مهمترین لغزشگاههای اخلاقی و راهکارهای پیشگیری از وقوع در آنها، با تاکید بر کلام امام علی(ع)
پژوهشگر علی شاکری
استاد راهنما محمدتقی سبحانینیا، استاد مشاور مهدی مردانی. کارشناسی ارشد. رشته علوم حدیث، گرایش نهجالبلاغه. دانشگاه قرآن و حدیث قم. 1393: ط، 196ص.
چکیده مندرج در پایاننامه:
انسان در سیر تکامل خود با موانع و لعزشهایی از طرف شیطان رجیم مواجه است که از آنها به دامهای شیطان تعبیر میکنیم چرا که خود او قسم یاد کرده است با دامهای رنگینش، انسان را از مسیر صحیح منحرف ساخته و مانع کمال و سعادت او شود. در کلام امام(ع) دامهای شیطان در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. از منظر آموزههای دینی به ویژه امام(ع) شیطان که دشمن اصلی انسان است، دارای دامهای فراوانی است و هر کسی را به نوعی میفریبد و به گمراهی میکشاند. عجب، تکبر، هوای نفس، محبت دنیا، جهل و نادانی، همنشینی با نااهلان، پیروی از رهبران فاسق، فقر و ثروت، قدرتطلبی و تملق از جمله دامهایی است که شیطان از آنها در پنج نوع «فردی»، «فرهنگی»، «اجتماعی»، «اقتصادی»، «سیاسی» قابل تقسیم است. دامهای فوق، انسان را در موقعیتی قرار میدهد که اگر از خطرات آنها آگاه نباشد و از آنها پیشگیری ننماید، گرفتار لغزشها و انحرافات جبرانناپذیری میشود. لذا به نظر میرسد باید برای سعادتمندی در دنیا و آخرت خویش عنان اختیار را از دست نداده و خود را از اسارت نفس و شیطان رهانید، تا به سلامت به هدف عالی خویش نائل گردید. آنچه عموم اندیشمندان بدان اعتراف نمودهاند و شهادت عقل نیز مؤید آن است، این معنا است که پیشگیری مقدم بر درمان است. لذا بهترین راه مقابله با لغزشگاههای اخلاقی، پیشگیری از گرفتاری در آنها است. در سخنان امام(ع) راهکارهای فراوانی برای در امان ماندن ار ابتلاءات شیطانی و نیز رهایی از اسارت شیطان بیان شده، از جمله: تقوا، تفکر، تذکر، یاد مرگ، انجام عبادت، اجرای حدود الهی، امر به معروف و نهی از منکر و ... که عمل به آنها مانع و سد راه نفوذ شیطان شده و یا او را از اسارت شیطانی میرهاند فعالیت در مسیر تکامل را برای سالک الیالله آسانتر مینماید.